Każda branża kieruje się swoimi prawami oraz terminologią. Poznanie ich wymaga często zagłębienia się w kilka dziedzin, które splatają się w niej. Rzeczy te nie wynikają z czyjegoś prywatnego zdania czy też postawy, tylko są zależne od wielu czynników, które je normują. W przypadku branży reklamowej, a dokładniej projektowania graficznego stykają się dwie dziedziny, od strony technicznej jest to projektowanie graficzne, zaś od strony prawnej – prawo autorskie.

Projekt do druku, a projekt źródłowy – w czym tkwi różnica?

Przedmiotem zamówienia w branży reklamowej jest projekt do druku, gdyż tylko z niego możliwe jest wykonanie powielenia w postaci druku, wycięcia, graweru itp. Przedmiotem zamówienia może być również projekt źródłowy, ale jego zakup odbywa się na podstawie osobnej umowy i opłaty. Dlaczego tak jest? Oto krótka charakterystyka i kilka głównych różnic między tymi dwoma rodzajami plików.

Krótka charakterystyka oraz różnice między plikiem źródłowym oraz do druku

Plik źródłowy

• jest plikiem roboczym, z którego nie jest możliwy druk lub innego typu powielenie
• jeden projekt może składać się z kilku plików roboczych przygotowywanych w różnych programach graficznych
• edycja pliku bądź plików wymaga użycia specjalistycznego oprogramowania, którego cena może sięgać kilku lub kilkunastu tysięcy złotych
• w przypadku grafiki 2d są to pliki macierzyste z programów Adobe Photoshop (.psd), Adobe Illustrator (.ai), Corel Draw (.cdr)
• zgodnie z prawem edycja oraz wykorzystanie możliwe jest wyłącznie na podstawie umowy przekazania praw autorskich

Plik do druku

• plik który został odpowiednio przygotowany do druku bądź innego typu powielenia
• projekt jest pojedynczym plikiem
• plik nie wymaga edycji
• w przypadku grafiki 2d jest to najczęściej plik .pdf, bądź w pewnych przypadkach pliki macierzyste programów graficznych, ale poddane przygotowaniu do druku
• zezwolenie na wykorzystanie pliku przenoszone jest na podstawie umowy kupna (zlecenia podstawowego)

 

Z czym będziesz musiał się liczyć gdy nabędziesz plik źródłowy:

• do jego edycji będziesz musiał użyć specjalistycznego oprogramowania graficznego wartego od kilku do kilkunastu tysięcy
• aby przygotować plik do druku będziesz musiał posiadać odpowiednią wiedzę techniczną, przygotowanie do druku nie odbywa się automatycznie przy użyciu jednego kliknięcia
• będziesz musiał samodzielnie zainstalować użyte czcionki na komputerze na którym odbywa się edycja; w przypadku czcionek darmowych pobrać je z internetu, zaś w przypadku czcionek komercyjnych zakupić je (ceny wahają się od kilku do kilkuset dolarów za jeden krój czcionki)

Na czym polega przygotowanie do druku

Przygotowanie do druku jest specjalistycznym procesem wykonywanym w programie graficznym mającym na celu wyeksportowanie pliku finalnego, z którego możliwe będzie wykonanie druku, bądź innego typu powielenia. Zwykle proces ten polega na zamianie tekstu na tzw. krzywe (zwektoryzowanie tekstu), przetransponowanie użytych efektów graficznych na formę która będzie odpowiednia d

Aspekty prawne związane z plikiem źródłowym oraz plikiem do druku

Projektowanie, tworzenie jest czynnością twórczą którą reguluje prawo autorskie. Każdy projekt i jego twórca jest nim chroniony. W standardowej usłudze wykonania projektu graficznego podstawą zlecenia jest projekt do druku wraz z którym twórca projektu zezwala na jego powielenie. Nie jest to jednak tożsame z zezwoleniem na dokonywanie nieautoryzowanych zmian w projekcie do druku mimo iż został on legalnie nabyty przez zleceniodawcę, wymaga to osobnego zezwolenia jakim jest umowa przekazania praw autorskich do projektu. W projekcie graficznym używane są różne materiały typu tekst, czcionki, zdjęcia, grafika, a każdy z nich podlega ochronie prawnej i wymaga do ich użycia zezwolenia. Każdy z tych składników może być też potencjalnie obarczony wadą prawną, czyli jeżeli wykorzystywany jest nie zgodnie z licencją lub bez zezwolenia, stanowi naruszenie prawa.
Zrozumienie tych kwestii wymaga poznania czym jest licencja do wykorzystania poszczególnych składników projektu, jakie prawo przysługuje twórcy, a jakie nabywcy dzieła. Przenoszenie na ten grunt własnych przekonań oraz domysłów jest jednym z większych błędów popełnianych przez osoby, które po raz pierwszy stykają się z tym zagadnieniem, nie znają prawa oraz branży, próbują tłumaczyć to na własny sposób.